Bước ra từ huyền thoại

Bia sach 3

Xin liên hệ bachviet18@yahoo.com để đặt sách.

MỤC LỤC

LỜI BẠT
LỜI TỰA
BÁCH VIỆT TRÙNG CỬU DẪN LUẬN

ÔNG TRỜI BÀ TRỜI

Viêm Giao Bàn Cổ
Ngọc Hoàng thượng đế
Quốc mẫu Tây Thiên
Núi Côn Lôn

ĐẾ QUỐC LẠC HỒNG

Mở sử Hoa Việt
Kinh Dương Vương
Lên núi xuống biển
Thần châu Xích huyện

TẢN VIÊN SƠN THÁNH

Gậy thần sách ước
Ngũ hành cung
Sơn Tinh – Thủy Tinh
Ngũ Nhạc và Ba Vì

RỒNG BAY BIỂN BÁT

Mẫu Thoải
Bát Hải Động Đình
Cuộc chiến Hùng – Thục
Đầm Nhất dạ
Giếng Việt

NON SÔNG BÁCH VIỆT

Mẹ Âu Cơ
Sinh Bách Việt
Thần Bổng
Chim bạch trĩ
Cổ vật Thương Chu

LÃO TỬ HÓA VIỆT KINH

Lão Tử làng Thổ Hà
Xây thành Cổ Loa
Huyền Thiên Trấn Vũ
Ông Đổng
Nam thiên Tứ bất tử

NHÂN DUYÊN TẦN VIỆT

Mỵ Châu – Trọng Thủy
Biển Đông thà chết chẳng theo Tần
Họ Chu Việt Nam
Tần An Dương Vương

HƯƠNG BỔNG ĐỔNG ĐẰNG

Đức thánh Chiêm
Bến Vĩnh Khang
Vua Mây họ Phạm
Luận về tứ linh

THIÊN NAM ĐẾ THỦY

Người Tuấn kiệt
Nhâm Ngao
Long Hưng
Nam Việt Đế

NAM QUỐC SƠN HÀ

Mũ đâu mâu
Chân Định linh thần
Thừa tướng Lữ Gia
Tam Giang nhị thánh
Bảy quận nước Nam

LỜI THỀ SÔNG HÁT

Tây Lý Vương
Ả Lã Nàng Đê
Mẫu vì Dương Vương
Hống Hát họ Trương

NHỮNG ANH HÙNG THỜI LOẠN

Tiền nhân họ Phùng
Nam Giao học tổ
Giao Châu Đặng cư sĩ

ĐẦU VOI PHẤT NGỌN CỜ VÀNG

Tiếp Lạc khai Đinh
Đô Dương Mã bất tiến
Thì chi Đông Hán dám hung hăng
Khu Linh người nước Nam ta
Tây Đồ Di

SÁU TRĂM NĂM LÂM ẤP

Mạnh Hoạch
Nam Triệu
Bia cổ nói
Lưu Phương và Lý Bát Lang

BỐ CÁI ĐẠI VƯƠNG

Tây Hưng đại vương
Khun Borom
Tộc người Thái
Tam vị chúa Mường

GIANG TÂY SỨ QUÂN

Bột Hải triều Nam
Dẹp Lâm Ấp
Gạch Giang Tây

ĐẠI VIỆT ĐẠI HƯNG

Khúc tam vị chủ
Hạt Lý nảy năm cây
Đại Hưng bình bảo
Giữa huyện Phù Hoa

TRUYỀN THUYẾT ĐINH LÊ

Thời 12 sứ quân
Thủ lĩnh Đinh Bộ
Diễn Châu thái thú
Qua cửa Thần Phù

ĐÔI LỜI CHIA SẺ CÙNG TÁC GIẢ
PHỤ LỤC

Đối chiếu truyền thuyết và lịch sử
Dịch tượng và ngôn ngữ
Thơ Sử thuyết họ Hùng
Chỉ dẫn di tích và địa danh
Tài liệu tham khảo

Bia sau 2

Đọc sách chưa xuất bản của Minh Xuân

 (Vấn đề lịch sử dân tộc cần được thảo luận nghiêm túc)

Bài viết của nhà văn Nguyễn Xuân Hưng

Bia sach 3Tác giả Minh Xuân có một cuốn sách, giải mã các vấn đề lịch sử thông qua các truyền thuyết, huyền thoại dân gian. Căn cứ vào kết quả điền dã, khảo cứu các thần phả của các đền miếu cổ, Minh Xuân đã lý giải lại toàn bộ quá trình cổ sử của Việt Nam. Tôi tạm coi đó là những giả thuyết, mà khi đọc các giả thuyết này, tôi tin rằng đại đa số bạn đọc sẽ như bị ong đốt, nếu như bấy lâu nay chúng ta được dạy sử một cách một chiều, tiếp nhận văn bản kiểu tuyên truyền.

Tôi không bất ngờ vì những lập luận của tác giả. Bởi vì bấy lâu nay, tuy không phải người nghiên cứu lịch sử, mà chỉ là người đọc sử để hiểu tinh thần lịch sử, nhằm dựng ra các tiểu thuyết lịch sử, thì dần dần, tôi cũng cảm thấy nhiều điều vô lý trong chính sử nước nhà. Ví dụ, vấn đề nhà Triệu với lịch sử dân tộc; vấn đề truyền thuyết Hùng vương, An Dương vương, hay vấn đề bà Trưng, bà Triệu…

Dù cho có nhiều vô lý, nhưng nếu có người bảo với bạn: Lưu Bang chính là Triệu Đà, là Lý Bôn, bạn có chịu được không? Lại bảo rằng: Lý Ông Trọng chả đi làm quan ở đâu xa, mà làm quan chính tại đất đai ngày nay là nước Việt Nam, bạn thấy thế nào? Lại bảo: Lưu Bang chính là Nam Việt đế, khởi nghĩa tại Thái Bình ở nước ta, thì bạn có cười không?

Theo tôi, Minh Xuân đã cố gắng giải mã các sự kiện lịch sử, dựng lại một thời kỳ mà theo tác giả là u tối, lờ mờ, bị các nhà sử học Hán tộc (Đông Hán) làm cho nhòa nhoẹt đi. Đó là một cố gắng rất lớn. Dù cho có một phần nhỏ trong các giả thuyết của tác giả thành công, thì cũng là một tác phẩm vĩ đại.

Tôi nhớ lại, một thời cách đây nhiều năm, có ông Lê Mạnh Thát đã đưa ra một số giả thuyết sử học, mà nhà báo Hoàng Hải Vân đăng nhiều kỳ trên báo Thanh Niên, sau đó rộ lên khen chê một dạo. Tôi đã tiếp xúc với một Thượng tọa có học hàm, học vị Thiền học, vị này cũng khéo léo chê ông Lê Mạnh Thát, nghĩa là không tiêu hóa nổi các giả thuyết ấy. Đại khái, bằng tư liệu cổ sử ông Thát sưu tầm, ông Thát lập luận rằng: Không có An Dương vương, từ đó mà không có Triệu Đà; trước năm 43 khi Hai Bà Trưng thất bại, nước ta vẫn là chế độ của Hùng vương, ông Thát cũng cho rằng, truyền thuyết bọc trăm trứng có thể đã mượn của Ấn Độ trong sử thi Mahabharata, khi sử thi này truyền vào Việt Nam cùng với đạo Phật. Tôi nhớ là ông Lê Mạnh Thát đã bị đánh hội đồng như thế nào, từ các nhà sử học đến một ông viết bình luận văn học cũng viết bài đầy chất kẻ cả.

Nay, tôi nghĩ ông Minh Xuân nên cố gắng cho in cuốn sách này, hoặc tóm tắt lại những luận điểm cơ bản nhất để đăng vài kỳ trên một báo có số lượng bạn đọc lớn, thì vấn đề sẽ được đặt ra nghiêm túc hơn, sau đó, các nhà sử học sẽ phải vào cuộc, tranh luận với tác giả, từ đó mà các giả thuyết của Minh Xuân sẽ đến với nhiều bạn đọc quan tâm hơn. Tôi tin rằng, phản bác ông Minh Xuân khó khăn hơn phản bác Thiền sư Lê Mạnh Thát. Bởi vì phương pháp của ông Thát là căn cứ vào tài liệu cổ sử để suy đoán, còn theo ông Minh Xuân, ông căn cứ vào tín ngưỡng và truyền thuyết dân gian. Hai phương pháp này đối ngược nhau. Lê Mạnh Thát căn cứ vào tư liệu thành văn của các nguồn khác, để bác bỏ truyền thuyết, đó là một con đường có vẻ sai lầm. Còn Minh Xuân căn cứ vào truyền thuyết, bóc tách lớp vỏ ngôn từ để đối chiếu với văn sách, đó có thể là con đường đúng.

Có một việc tôi cảm thấy lập luận của Minh Xuân là đúng, nhưng không biết chứng minh. Đó là tập quán phân chia Nam Bắc trong sinh hoạt xã hội Trung Quốc đương đại. Người Hán gọi ngôn ngữ vùng Quảng Đông, kinh đô nước Nam Việt cũ, là Việt ngữ. Họ giữ lại yếu tố Việt trong phần lớn tập quán văn hóa của họ. Còn chúng ta, người Việt Nam lại coi họ là người Hán. Ở đây, lòng tự hào dân tộc cũng cần một chút phân tích. Nếu như thuyết của Minh Xuân là đúng, cũng tức là cha ông ta đã đúng, rằng Triệu Đà là vua tổ nước ta, sau thời đại Hùng vương, thì lãnh thổ của chúng ta là gồm toàn bộ phía nam Trung Quốc. Như vậy, giống như vua Quang Trung đòi đất lưỡng QUảng, vua Gia Long đặt tên nước là Nam Việt, có ý muốn thu hồi lãnh thổ cha ông. Nếu công nhận điều đó, chúng ta hoàn toàn có quyền tự hào rằng mình là hậu duệ của một thời đại rực rỡ, mà người Hán đã cướp đất của tổ tiên ta. Người Trung Quốc hiện nay chắc chắn rất sợ lý thuyết này…

Từ xưa đến nay, chân lý không phải lúc nào cũng ở phía số đông, mà trong khoa học, chân lý bao giờ cũng xuất phát ở phía cô đơn. Tôi không nhất nhất coi giả thuyết của Minh Xuân là đúng, nhưng tôi thành thực thán phục cách làm việc của Minh Xuân. Nếu ông Minh Xuân có thể đưa vấn đề ra rộng rãi, thì rất cần thiết cho việc nghiên cứu, dạy và học lịch sử dân tộc.

Bạn đọc quan tâm tìm đọc sách xin liên hệ: bachviet18@yahoo.com

With Xtream experience enjoy seamless video streaming

Trust me. When you are falling madly in love, you want the fairytale. My advice is, you can have it, but it pays to be patient.. Coyne: The deebate of the century (not). He got a tough job: he has to simultaneously dismiss both me and a notable theologian (the latter because Haught went after Intelligent Design at the Dover trial). Though Klinghoffer appears to be Jewish, his criticism seems suffused with a bit of anti Semitism:.

canada goose Bundle and get the Xtream Experience Mediacom Xtream offers its customers an integrated platform with canada goose outlet nyc a great and fantastic combination of entertainment and internet. With Xtream experience enjoy seamless video streaming, premium channels, On canada goose outlet jackets Demand content and a lot more. Access your cable TV and internet and watch or record your favorite movies, TV shows, or any other content at your home or wherever you are for unlimited entertainment with Mediacom Xtream. canada goose

Canada Goose Outlet It the that sticks in my craw, which expresses possibility. You write subservient behavior portrayed by the slaves in GWTW may have been wholly demanded by the (odious) slave owners. Have been wholly demanded Thats outrageous. I am asking all the world personally, every world leader, to use all the possibilities in order canada goose outlet online to avoid Ukraine losing Crimea. And I would like also to add canada goose outlet toronto factory to my mind, I believe this strategy of limitation has worked well. If I believed it force against force and the force which protects the rightness, an aggressor could be stopped. Canada Goose Outlet

uk canada goose outlet Some yeas ago, I built a life size human skeleton from a cardboard cut fold glue kit. A good fun couple of days out of the pub, and occasionally I canada goose outlet store uk take to the pub with me and my flat mates. Good fun, but the guy didn have a stomach for the beer. Was a Rolling goose outlet canada Stone. Still beguile audiences across the globe, but the music of Stevie Wonder, Martha Reeves, canada goose outlet shop the Supremes and Temptations doesn get heard regularly and reliably in the city of its birth. Joan canada goose outlet parka Belgrave, one of the voices belting out Motown classics on canada goose outlet sale the library stage, is out to change that as the label nears its 60th anniversary early next year.American all female singing group The Supremes at Heathrow canada goose factory outlet Airport, London, UK, 22nd January 1968. uk canada goose outlet

Canada Goose Coats On Sale The next day, Cooper went to Gaga’s home in Malibu to confirm that what he had seen the night before was real. He arrived hungry. Gaga whose friends call her by her real name, Stefani fed him some leftover spaghetti, and the two East Coast, Italian American raised performers (Cooper is from Philadelphia, Gaga New York) felt an immediate, natural connection. Canada Goose Coats On Sale

canada goose black friday sale Now the book has been impugned for making The canada goose outlet new york city Lorax into a domineering and obnoxious sort of environmentalist ( the argument being that he was the master of the forest and could decree its fate. But a new paper in Nature Ecology Evolution (reference at bottom, free link here, free pdf here) suggests this interpretation is canada goose outlet canada wrong: the Lorax was really based on two species that are part of Kenya ecosystem, and The Lorax simply an animal activist calling for the canada goose outlet uk preservation of entire ecosystems, whose parts are interdependent. (This of the book seems to me largely a distinction without a difference, and thusnot that exciting, as well as virtually untestable.). canada goose black friday sale

canada goose store CNN on Wednesday morning presented Twitter with examples of such content available on both the InfoWars and Jones account. A spokesperson at the time said the company had no comment beyond a statement CEO Jack canada goose outlet uk sale Dorsey made on Tuesday in which he said neither Jones or InfoWars had our rules and other previous statements by the company. When asked if Twitter would be reviewing the official canada goose outlet videos and content CNN had asked about, the spokesperson declined to answer. canada goose store

Canada Goose Parka To address this challenge, the Parker Probe has been launched by a very powerful rocket the ULA Delta IV, which is capable of generating 9,700 kN of thrust. In addition, it will be relying on a series of gravity assists (aka. Gravitational slingshots) with Venus. Canada Goose Parka

Canada Goose online As for Taek and Deoksun, I don https://www.canadagoose-outlet.co.uk canada goose uk outlet need color or doll theories to defend the narrative of the pairing. additional hints I shouldn have to use them. They were just two people who, through their close friendship, fell in love with each other. Work that I did with him as a legislative assistant turned into me working with him on issues of poverty and race, said Edelman. Traveled with him around the country and that was the canada goose outlet reviews way he learned. He connected with people and learned what their issues canada goose jacket outlet and concerns were. Canada Goose online

cheap Canada Goose You have to earn every single dollar,” he said. “Plus, when you leave the show, you don’t get any of that money. That’s it. Her panties! the diapered girl shot back. Mine, I should say, and she probably ruined them by now! right, enough! Georgia finally shouted over top of them, growing canada goose outlet online uk tired of this bickering. The pair stared up at her in surprise. canada goose outlet cheap Canada Goose

canada goose clearance They also warned me away from my next planned talk, which was going to be about my most recent book, “The Islamic Jesus: How the King of the Jews Became a Prophet of the Muslims.””We heard that you will speak about commonalities between Islam, Judaism and Christianity,” one officer said. “We don’t canada goose outlet black friday like that kind of stuff.” Then they left.I didn know they had enforcement officers in Malaysia.Wisely, Akyol canceled his last lecture, but when he tried to fly out of Kuala Lumpur, he was detained and then put in prison. He was then taken before a sharia court and interrogated, but eventually let off thanks to the intervention of his native country, Turkey. canada goose clearance

buy canada goose jacket Wright failure to pin canada goose outlet store down what he means by purpose, or even to give evidence that there is any ( larger than us behind the appearance canada goose black friday sale of humans, is what keeps getting him in trouble at least with me. If you watch him equivocate, wiggle around, and avoid specificity as he talks to Shermer, you sense my frustration. I don see any reason to try to smuggle the notion of purpose into a purely materialistic process buy canada goose jacket.

But they must tell themselves of the perfectly exemplary

I just started Sapiens: A Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari. One review of the book said attractive features of the book are overwhelmed by carelessness, exaggeration and sensationalism. Have not read enough yet to have an opinion. It not acceptable to them that, canada goose factory outlet say, smoking causes cancer. You can still do it, but don pretend it hasn any risk attached. But they must tell themselves of the perfectly exemplary person who despite best behaviours died of cancer, and canada goose outlet store uk the other person, heavy smoker and canada goose outlet uk drinker made it to 130 years..

canada goose black friday sale The cutout was appropriate: While Trump hasn’t weighed in on canada goose outlet new york city Tuesday’s three way GOP primary for the right to challenge Democratic Sen. Joe Donnelly, the president has still managed to be ever present in the race. Rokita theatrically puts on a”Make America great again”hat in one canada goose outlet black friday of his ads. canada goose black friday sale

canada goose store Her account: Virginia said in a press conference with attorney Gloria Allred that Trump groped her while she was leaving the US Open in 1998. She said that she was waiting for a car to take her home when Trump approached her with a group of a few other men. According to Virginia canada goose jacket outlet he said, “Hey look at this one!” and “Look at those official canada goose outlet legs.” Virginia alleged that he then grabbed her right arm with his right arm, then touched the inside of her right breast before reportedly asking, “Don’t you know who I am?” Virginia said that her shock soon turned to shame and that she changed the way she dressed as a result of the encounter, hoping to avoid unwanted male attention. canada goose store

Canada Goose sale That’s what I love about books: they don’t go anywhere, they don’t turn their page without your permission. They’ll wait patiently for your return and if you don’t come back, they’ll still sit there, and grin knowingly from their perch. Books don’t question their worth; they know their value. Canada Goose sale

canada goose uk outlet This is exactly why therapists will tell you not to make any big decisions after a life changing event because you don’t make good choices. And this lady clearly did not make a good choice. But canada goose outlet reviews she was in the middle of a traumatic situation Brown should have known better. canada goose uk outlet

canada goose clearance An object similar in mass to our own Milky Way could be detected all the way back to the time when the Universe was only 5% its present age. Such high resolution imaging requires a extremely large telescope array, densely covering a region about 100 km across. This is 100 times the size planned for densely covered central part of LOFAR, and about 20 times bigger than densely covered core of the Square Kilometre Array (SKA) the biggest such facility currently under discussion. canada goose clearance

Canada Goose online One trait that luxury customers like canada goose outlet in usa regardless of their driving style is an abundance of power underfoot, and the K900 delivers thanks to its direct injected 5.0 liter V8’s 420 horsepower and 376 pound canada goose https://www.scrubsuniforms.ca/ canada goose outlet online outlet toronto factory feet of torque. That power is routed exclusively canada goose outlet parka to the rear wheels via a silky smooth version of ZF’s ubiquitous eight speed automatic transmission no all wheel drive system is offered. We’ve had previous exposure to this Tau V8 in canada goose outlet shop the Equus, canada goose outlet store and it’s a pleasingly well behaved, burr free device from idle to redline. Canada Goose online

canada goose factory sale Posted mainly for the fat and blind etymology! Why are any of canada goose black friday sale us so surprised and put off by Morgan Freeman fronting such a program? Morgan Freeman is an actor who accepts job offers for money. That doesn mean that he endorses or believes any of what is canada goose outlet online uk being presented or portrayed. Most actors have no control over thecontent of the movies or programs they perform in. canada goose factory sale

uk canada goose outlet I then went to Thirupathi with a damn fresh bandage canada goose outlet on my hand. Amusingly, when we planned the next trip after 10 years, just the day before the trip, my son fractured his hand at his school and so, this time, he visited the temple with a damn fresh bandage (same right hand as me). I and my son had just one discover this info here bone fracture incident each in our life time and both ended up exactly in our just two Thirupathi visits!!. uk canada goose outlet

canadian goose jacket “If you know me canada goose outlet uk sale so well,” canada goose outlet canada he counters, his voice a low, smooth, almost menacing weapon of beauty that warns me I’m not going to like what’s about to come out of his mouth. “Then you should realize I mean what I say.” He shoves off the wall and stalks a couple of steps closer to me, his gaze narrowed. “You shouldn’t have come over, and you can go.” He doesn’t shout it, doesn’t snap it. canadian goose jacket

canada goose clearance sale There was plenty of time, and perhaps during the next few years some spaceship on its ordinary business might be routed close enough to canada goose outlet sale get good photographs. An actual rendezvous was most unlikely; the energy cost canada goose outlet online would be far too great to permit physical contact with an object cutting across the orbits of the planets at more than a hundred thousand kilometers an hour.So the world soon forgot about Rama. But the astronomers did not. canada goose clearance sale

Canada Goose Online Here, the Magistrate recommended to the Court that Mr. Vazquez’s entire case be dismissed canada goose outlet nyc with prejudice, meaning he could never refile the case in the future. In addition to dismissal with prejudice, Princess also asked that Vasquez and his counsel be ordered to reimburse Princess $15,000 for expenses incurred for various investigations and for the costs of deposing Mr. Canada Goose Online

canada goose coats Clean your boots after each hike, regardless of whether it a short hike or a long one. Keeping them clean does not mean you not breaking them in well. It means that you taking care of them and that they will last for many years to come. I mean the President and I wrestle on a whole bunch of canada goose outlet jackets issues. I there are things we agree on, things we disagree on. But I donu0027t think most of what Americans are wrestling with is a problem thatu0027s two years old canada goose coats.

Ả Lã Trưng Vương

Cuộc khởi nghĩa của Trưng Vương là một cuộc khởi nghĩa kỳ lạ hiếm có trong lịch sử nhân loại khi 2 người gái tuổi còn son trẻ đã lãnh đạo quân khởi nghĩa giành thắng lợi trên toàn quốc, áo mũ lên ngôi xưng vương trong 3 năm. Khởi nghĩa của Trưng Vương có sự tham gia đông đảo của nhiều nhân vật nữ, trở thành những danh tướng nổi tiếng trong thời kỳ này.
Tại sao những vị nữ nhân này lại có khí dũng, có tiềm lực mạnh mẽ như vậy? Tinh thần vì nước vì nhà của các vị nữ anh hùng này chưa đủ là lý do thuyết phục cho một cuộc khởi nghĩa lớn như vậy. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến khởi nghĩa Trưng Vương là gì?
Câu đối về Hai Bà Trưng ở đền Hát Môn (Phúc Thọ, Hà Nội):
越祖百男閒出英雌能復國
唐初雙女未聞閨綉自興王
Việt tổ bách nam, gián xuất anh thư năng phục quốc
Đường sơ song nữ, vị văn khuê tú tự hưng vương.
Dịch:
Tổ Việt trăm trai, xen có anh thư hay phục quốc
Sơ Đường đôi gái, chưa nghe khuê tú tự xưng vua.
Sơ Đường đôi gái” ở đây là chỉ Nga Hoàng, Nữ Anh con của Đường Nghiêu, đã chết theo Đế Thuấn (xem thêm sự tích này ở phần dưới).
Trong số các nữ tướng của Trưng Vương có một vị là Thánh bà Ả Lã Nàng Đê. Thánh bà này được thờ ở 11 tỉnh thành, tổng cộng lên tới 56 làng, chủ yếu là ở Hà Nội và Vĩnh Phúc (theo Thư mục thần tích thần sắc của Viện Thông tin khoa học xã hội). Thần tích làng Nghĩa Lộ và Yên Lộ (Yên Nghĩa, Hoài Đức, Hà Nội) cho biết bà là con gái ông Nguyễn Viên quê ở Hoằng Hóa Ái Châu, theo giúp Trưng Vương đánh giặc. Thần tích ở làng Sa Khúc (Yên Lãng, Mê Linh, Hà Nội) thì chép bà là con người họ Lã quê ở Tống Sơn Thanh Hóa và bà trở thành một danh tướng của Hai Bà Trưng, lập nhiều chiến công.
Đặc biệt GS Vũ Ngọc Khánh trong cuốn Đạo Thánh ở Việt Nam cho biết Thánh bà Ả Lã Nàng Đê là con gái của thừa tướng Lữ Gia nhà Triệu Nam Việt, đã giúp Trưng Vương đánh giặc Hán. Thừa tướng Lữ Gia theo thần tích Việt cũng có quê ở Cửu Chân (Thanh Hóa).
Thông tin ngắn gọn của các thần tích trên cho phép giải đáp khúc mắc về xuất xứ và thời gian khởi nghĩa của Bà Trưng. Bởi vì bà Trưng Trắc theo thần tích ở Nại Xá (Hồng Hà, Đan Phượng, Hà Nội), nơi thờ ông Thi Sách, có tên là Ả Lã Nàng Đê. Kết hợp với thông tin của GS Vũ Ngọc Khánh thì có thể nhận thấy Trưng Vương chính là con gái của thừa tướng Lữ Gia của nhà Triệu Nam Việt.
Sử ký Tư Mã Thiên cho biết: “Họ hàng (Lữ Gia)… con giai lấy con gái vua, con gái lấy con giai, anh em, tôn thất của vua”. Ả Lã Nàng Đê, con gái thừa tướng Lữ Gia, cũng phải là một hoàng phi của nhà Triệu Nam Việt. Ông Thi Sách, chồng của Ả Lã Trưng Vương do vậy không ai khác chính là Triệu Vệ Dương Vương, vị vua cuối cùng của nhà Triệu đã bị quân Hán giết hại. Ả Lã Trưng Vương phất cờ khởi nghĩa đúng là vừa vì nước (Nam Việt) vừa vì nhà (Triệu Vệ Dương Vương).
Triệu Vệ Dương Vương bị bắt khi cùng Lữ Gia chạy về đất Giao Chỉ cũng là Triệu Việt Vương – Triệu Quang Phục trong truyền thuyết Việt, người đã tử tiết ở cửa Đại Ác tại Nam Định – Ninh Bình. Đền thờ Triệu Việt Vương ở đây nay là đền Độc Bộ (Yên Nhân, Ý Yên, Nam Định). Cách đó không xa là khu vực núi Gôi (Vụ Bản, Nam Định), nơi Lữ Gia đã “rơi đầu”.
Thông tin của GS Vũ Ngọc Khánh một lần nữa xác định, khởi nghĩa của Ả Lã Trưng Vương không thể xảy ra vào thời Đông Hán. Bởi vì từ khi Lữ Gia cùng Triệu Vệ Dương Vương thất thủ Phiên Ngung năm 111 TCN tính tới thời Đông Hán có tới 150 năm. Con gái Lữ Gia tới năm 40 sau Công nguyên đã “ngoài trăm tuổi”, không thể tham gia khởi nghĩa của Trưng Vương được.
Thời gian của chuyện Ả Lã này cũng trùng với thần tích về Thánh Mẫu Triệu Thị Khoan Hòa ở Thanh Lãng (Bình Xuyên, Vĩnh Phúc). Bà Triệu Thị Khoan Hòa là Hoàng hậu của Triệu Vệ Dương Vương. Năm người con trai của bà là 5 chàng Vịt lại tham gia vào khởi nghĩa Hai Bà Trưng và cùng chết sau khi các nữ vương tử tiết. Khởi nghĩa của Hai Bà Trưng do đó không thể xảy ra vào thời Đông Hán những năm sau Công nguyên, mà phải là ngay sau cái chết của Triệu Vệ Dương Vương vào năm 111 TCN.
Như vậy, cái tên Ả Lã thì đã rõ, chỉ người con gái họ Lữ của Lữ Gia. Còn tên gọi Nàng Đê theo mặt chữ ở các thần tích khác nhau có thể đọc là Lang Đề. Thời kỳ này còn có nhân vật Lang Tề là con của Tây Vu Vương, khởi nghĩa chống lại nhà Tây Hán (theo thần tích ở đình Tràng Đông, xã Trưng Vương, Việt Trì, Phú Thọ). Có thể Nàng Đê nghĩa là Lang Tề hay Lang Tây, là vị vua của hướng Tây. Trưng Vương khởi nghĩa ở đất Tây Thổ – Phong Châu nên còn được gọi là Lang Tây. Ả Lã Nàng Đê nghĩa là vị vua nữ phía Tây mang họ Lữ.

P1000611Miếu thờ Nữ Ả đại vương ở làng Bì La (Đồng Ích, Lập Thạch, Vĩnh Phúc)

Trong số các thần tích về Ả Lã Nàng Đê cũng có khá nhiều các thần tích chép rằng bà là vợ (hoặc con gái) của Triệu Quang Phục. Ví dụ thần tích làng Trung Hậu (Yên Lãng, Mê Linh, Hà Nội) chép: ông Lã Hòa ở châu Hoan sinh con gái đặt tên là Ả Lự, sau gả cho Triệu Quang Phục. Thần tích thôn Điệp (Tráng Việt, Mê Linh, Hà Nội) thì ghi Triệu Việt Vương lấy bà Lê Thị Hinh sinh ra Ả Lã Nàng Đê. Khi Lý Phật Tử định cầu hôn Cảo Nương cho con trai là Lý Nhã Lang thì Ả Lã Nàng Đê hết sức can ngăn. Đến khi Triệu Việt Vương thất trận Ả Lã Nàng Đê chạy về thôn Điệp rồi mất tại đó, triều đình phong tặng là Quốc Vương Thiên Tử Ả Lã Nàng Đê. Danh hiệu tương tự của Ả Lã Nàng Đê còn gặp ở đình Vạn Phúc (Hà Đông, Hà Nội) là Quốc vương thiên tử Nga hoàng đại vương.
Vì Triệu Quang Phục và vua Triệu nước Nam Việt là một nên Ả Lã Nàng Đê là vợ/con gái của Triệu Việt Vương thì cũng là Trưng Vương họ Lữ.
Danh hiệu “Quốc vương thiên tử” cho thấy Ả Lã Nàng Đê không chỉ là nữ tướng bình thường mà là dòng dõi “thiên tử”, hoặc chính Ả Lã là Trưng Vương thiên tử, đã lên ngôi cai quản toàn bộ 65 thành ở Lĩnh Ngoại.
Danh hiệu “Nga hoàng đại vương” chỉ một mối liên hệ khác. Nga Hoàng và Nữ Anh là 2 con gái Đế Nghiêu được gả cho Đế Thuấn thờ cổ. Đế Thuấn đi tuần mất ở Thương Ngô, Nga Hoàng và Nữ Anh nhảy xuống sông Tương chết theo chồng. Câu đối ở đền Hát Môn cũng có so sánh Nhị Trưng Vương với Nga Hoàng Nữ Anh (Đường sơ song nữ):
西江姊妹神湘女
東漢縱横霸粵王
Tây Giang tỷ muội thần Tương nữ
Đông Hán tung hoành bá Việt vương.
Dịch:
Tây Giang em chị thần Tương nữ
Đông Hán dọc ngang xứng Việt vương.
Tây Giang ở đây chỉ khởi nghĩa Trưng Vương nổ ra ở vùng phía Tây của biển (Giang = Dương, đại dương là biển), là đất Phong Châu (Tây Thổ).
Nhà Triệu Nam Việt đóng đô ở Dương Thành Phiên Ngung ở hướng Đông, nên thần tích chép ông Thi Sách họ Dương, quê ở Chu Diên (=Châu Dương). Ả Lã Nàng Đê (Lang Tề) Trưng Vương đóng đô ở Phong Châu (Mê Linh thiết Minh là Minh đô của vua Hùng), ở hướng Tây tiếp nối thời kỳ trước của nhà Triệu.
Đặc biệt hơn nữa, thần tích của xã Phú Lạc (Cẩm Khê, Phú Thọ) theo bản dịch của Nguyễn Duy Hinh trong sách Tín ngưỡng thành hoàng Việt Nam có đoạn kể về Trưng Vương như sau:
… Triệu Đà được nước cha truyền con nối 5 đời cộng 149 năm. Đến đời Thuật Dương Vương kế ngôi chính thống vừa được một năm thì có Tô Định mang quân vào đất nước chiếm Trung Hoa, họ Triệu tàn tạ không người cứu nước. Đến đó cháu gái Hùng Vương húy là Trắc, là bậc nữ trung hào kiệt thánh thần trong đời oai hùng cử binh đánh thẳng đến thành Tô, đại phá. Tô Định thuy chạy. Bà Trưng bèn xây 65 thành ở Lĩnh Ngoại, khôi phục toàn bộ cảnh thổ nước Nam. Bà Trưng tức vị tự lập làm vua.
Thần tích ở Phú Lạc là một trong những bản thần tích dài, kể khá đầy đủ mọi chuyện về công tích của Tản Viên Sơn Thánh. Trong đoạn thần tích trên đã nói Tô Định “mang quân vào đất nước chiếm Trung Hoa” của Triệu Vệ Dương Vương (Thuật Dương Vương), do vậy dẫn đến khởi nghĩa của bà Trưng Trắc. Rõ ràng khởi nghĩa của Trưng Vương đã xảy ra khi Nam Việt của nhà Triệu bị Phục Ba tướng quân Lộ Bác Đức đánh chiếm. “Nước ta” được gọi là “Trung Hoa”, không phải 1 lần trong bản thần tích trên. Trước đó khi kể về việc Sơn Tinh khuyên vua Hùng nhường ngôi cho Thục vương thần tích này cũng nói:
Sơn Thánh đem quân khải hoàn. Thiên hạ thanh bình, quốc gia vô sự. Vua bèn nhường ngôi cho Sơn thanh. Sơn Thánh cố từ, tâu: 18 vua Hùng hưởng quốc dài lâu, ý trời có hạn khiến Thục vương thừa cơ chiếm Trung Hoa. Nhưng Thục vương bốn là bộ chủ Ai Lao, cũng là tông phái của hoàng đế trước…
“Nước ta” là Trung Hoa nên lịch sử được kể trong thần tích không chỉ bó hẹp ở khu vực Đại Việt của thời Lê sau này. Gốc tích của Ả Lã Trưng Vương bắt nguồn từ vị thừa tướng Lữ Gia nhà Triệu, vốn là gia tộc của… Lữ Hậu, vợ của Hiếu Cao Lưu Bang. Khi Lưu Bang mất, Lữ Hậu nắm quyền triều chính. Lữ Hậu mất, ở kinh đô Trường An họ tộc Lữ định tiếm ngôi nhưng không thành. Cùng lúc đó ở phương Nam lại nổi lên Triệu Đà chiếm Mân Việt và Tây Âu Lạc, xưng đế cùng với sự phò trợ của thừa tướng Lữ Gia. Thừa tướng Lữ Gia như vậy hẳn là vị Lữ Vương (vị vương được phong cai quản vùng đất của họ Lữ dưới triều Hiếu – Tây Hán) đã tôn một người cháu của Triệu Vũ Đế Lưu Bang lên ngôi ở Nam Việt. Truyền thống nữ nhi khởi nghĩa và cai quản quốc gia của Ả Lã Trưng Vương là tiếp nối từ Lữ Hậu…