Ở gian nhà tổ chùa Bổ Đà (phường Vân Hà, Bắc Ninh) có một bộ 8 bài thơ tứ tuyệt được viết trên gỗ sơn son thếp vàng, ghi là Hoàng triều Thành Thái Tân Sửu niên tạo (làm vào năm Tân Sửu thời triều vua Thành Thái, tức năm 1901) của chùa Tứ Ân. Các bài thơ này đều bắt đầu bằng hai chữ Sơn cư (Ở núi), nội dung diễn tả cảnh tu hành trên núi, ở nhà lá, trải mưa nắng, không bàn thế sự, lánh bụi trần, chuyên tâm học đạo, soi xét bản thân, đọc chân kinh.

Phần sau xin giới thiệu nguyên văn và dịch thơ 8 bài thơ này. Tên bài và thứ tự là do người dịch đặt ra để tiện cho việc hiểu nội dung.

Bài 1: Chọn chỗ ở

山居卜築隐巖阿
免得隨流逐世波
知足安貧常快樂
木人齊唱太平歌

Sơn cư bốc trúc ẩn nham a
Miễn đắc tuỳ lưu trục thế ba
Tri túc an bần thường khoái lạc
Mộc nhân tề xướng thái bình ca.

Dịch:
Ở núi chọn xây chỗ vách hình
Đuổi tránh sóng đời, miễn tùy mình
Biết đủ yên bần mà vui vẻ
Cây người cùng hát khúc thái bình.

Bài 2: Mưa vào nhà

山居茅屋雨三門
樂道忘情不掩關
鵲噪鴉鳴談船若
清風明月伴僧閑

Sơn cư mao ốc vũ tam môn
Lạc đạo vong tình bất yểm quan
Thước táo nha minh đàm Bát nhã
Thanh phong minh nguyệt bạn tăng nhàn.

Dịch:
Ở núi nhà cỏ mưa ba đường
Vui đạo quên cả che cửa thường
Chim hót quạ kêu bàn Bát nhã
Trăng thanh gió mát bạn nhàn tăng.

Bài 3: Không bàn việc

山居無事可評論
日来斜時便掩門
富貴輪他千萬倍
清閒還我二三分

Sơn cư vô sự khả bình luận
Nhật lai tà thì tiện yểm môn
Phú quý luân tha thiên vạn bội
Thanh nhàn hoàn ngã nhị tam phân.

Dịch:
Ở núi không gì để luận bàn
Chiều đến ngày qua đóng cửa dần
Mặc ai phú quý tăng ngàn vạn
Về ta nhàn rỗi đôi ba phần.

Bài 4: Xa ồn ào

山居自古遠囂塵
絕學無為閑道人
風月滿懷窮快活
高歌一曲和陽春

Sơn cư tự cổ viễn hiêu trần
Tuyệt học vô vy nhàn đạo nhân
Phong nguyệt mãn hoài cùng khoái hoạt
Cao ca nhất khúc hoà dương xuân.

Dịch:
Ở núi từ xưa xa bụi trần
Vô vi tuyệt học người tu nhàn
Trăng gió nhớ đầy, vui hết mức
Một khúc ca vang hòa khí xuân.

Bài 5: Lau gương xưa

山居古鏡久埋塵
今日重磨氣象新
痕垢浄除光始現
分明百見本来人

Sơn cư cổ kính cửu mai trần
Kim nhật trùng ma khí tượng tân
Ngân cấu tịnh trừ quang thuỷ hiện
Phân minh bách kiến bản lai nhân.

Dịch:
Ở núi gương xưa bụi phủ đầy
Hôm nay lau lại, vẻ mới đây
Vết bẩn sạch rồi, lại tỏ ánh
Rõ ràng trăm thấy thực mình này.

Bài 6: Lòng học đạo

山居幽隐白雲深
學道先當要誠心
大則放之周法界
卷之則退不容針

Sơn cư u ẩn bạch vân thâm
Học đạo tiên đương yếu thành tâm
Đại tắc phóng chi chu pháp giới
Quyển chi tắc thoái bất dung châm

Dịch:
Ở núi khuất trong mây trắng sâu
Học đạo thành tâm là cốt đầu
Phép lớn đặt ra khắp pháp giới
Chút ngừng tất giảm, chẳng dung đâu.

Bài 7: Soi cõi lòng

山居返照看心田
退步原来是上前
密密工夫無間断
必當叅透祖師禪

Sơn cư phản chiếu khán tâm điền
Thoái bộ nguyên lai thị thượng tiền
Mật mật công phu vô gián đoạn
Tất đương tham thấu tổ sư thiền

Dịch:
Ở núi xét soi tấm lòng nguyên
Lùi bước là đầu để tiến lên
Người làm chăm chú không ngắt quãng
Tất rồi tới bậc tổ sư thiền.

Bài 8: Vui lẽ trời

山居獨處樂天真
明月清風轉法輪
一大藏經都説盡
不知誰是個中人

Sơn cư độc xứ lạc thiên chân
Minh nguyệt thanh phong chuyển pháp luân
Nhất Đại tạng kinh đô thuyết tận
Bất tri thuỳ thị cá trung nhân.

Dịch:
Ở núi lẽ trời vui một chốn
Trăng sáng gió thanh chở pháp luân
Đại Tạng bộ kinh đã giảng hết
Không biết ai được là thế chăng.